گزارش جلسه چهارم
در جلسه چهارم پس از مروری بر بحثهای گذشته که در بخش مقدمه طرح کلی میگنجد اولین عنوان طرح کلی را شروع کردیم: « فرهنگ پوشش از زمان جاهلیت تا نیمه قرن سوم هجری». در ابتدا منابع این موضوع با توضیح مختصری دربارهی هریک معرفی شد. قرآن، روایات و منابع ادبی سه دسته منبع مهم در این زمینه هستند. سپس نکاتی دربارهی روش فهم فرهنگ پوشش از این متون بیان شد. مهمترین این نکات نگاه به واژگان و عبارتها به عنوان منبعی تاریخی است. واژهای که در یک فرهنگ برای معنایی وضع میشود با سطح آگاهی آن فرهنگ تناسب دارد. میتوان از تحلیل واژه به این سطح آگاهی و تا حدودی به نحوهی مواجههی فرهنگ با مدلول آن واژه پی برد.
نکتهی دیگر دربارهی روش فهم فرهنگ از متن دقت در واژگان همنشین است. واژههای مختلف بر اساس تناسبی که با هم دارند کنار هم دیگر قرار میگیرند. مثالی که این جا برای این موضوع مطرح میکنم بازی جورچین است. علاوه بر این که از تصویر روی هر قطعه میتوان قطعهی همنشین آن را پیدا کرد از شکل هر قطعه هم میتوان به این مطلب پیبرد. به عنوان مثال در آیهی « لاتفتح لهم ابواب السماء» یک راه فهمیدن معنای باب مراجعه به منابع لغت عرب است. راه دیگری که در این جلسه بر آن تاکید شد دقت در واژهی همنشین آن «بازشدن» است. از این واژهی همنشین میتوان فهمید که باب در آن زمان وسیلهی بستن بوده نه چیزی مانند چارچوب در.
در ادامه جلسه آیاتی از قرآن در ارتباط با فرهنگ پوشش بررسی شد.