تصاویری از طبیعت یمن در جنوب جزیرة العرب

ادامه گزارش جلسه ششم(2)

بنابر آن‌چه در قسمت اول گزارش آوردم روشن می‌شود که این بیان که «ترسیم نعمت‌های اخروی بر پایه‌ی مأنوسات ذهنی‌ مخاطبین و میزان آگاهیشان، از متن قرآنی قابل برداشت است» و هم‌چنین این بیان که «ترسیم بعضی مناظر و ومواهب رفاهی بهشت، گویای دورنمای خواست رفاهی آن مردم بود و در واقع میان آرزوهای معیشتی‌شان با توصیفات بهشتی تطابق برقرار بود» اگر در صدد این باشد که نعمت‌های بهشتی مطرح در قرآن در بهشت واقعی وجود ندارد خدشه‌پذیر است. 

گزارش جلسه‌ی ششم(1)

نیمه‌ی اول جلسه‌‌ی ششم به بحث از  نظریه مختار درباره زبان توصیفی قرآن گذشت و باقی آن به بررسی استنادهای قرآنی کتاب «حجاب شرعی در عصر پیامبر» درباره‌‌ی فرهنگ پوشش در زمان نزول قرآن. 

در مقدمه نظریه تاثیر فرهنگ در زبان به تفصیل بحث شد. در سه ضلعی لفظ، معنا و مصداق توجه به تفاوت معنا و مصداق ضروری است. لیوان روی میز من را اگر یک مصداق بدانیم سه عبارت «لیوان روی میز من»، «تنها لیوان کلاس»(با این فرض که کسی دیگر لیوان نداشته باشد) و «تنها ظرف قرمز کلاس»(با این فرض که کس دیگری ظرف قرمز نداشته باشد) سه معنایی است که به این مصداق اشاره می‌کند.

 معانی با شناخت یک فرهنگ از مصداق رابطه‌‌ی مستقیمی دارد. ممکن است یک مصداق در فرهنگ‌های متعدد با معانی مختلفی تناظر داشته باشد. پس از این جهت اگر به رابطه‌ی فرهنگ و زبان نگاه کنیم فرهنگ در زبان تاثیر گزار است. وجه دیگر تاثیر گزاری فرهنگ در زمان در ذخیره‌ی واژگانی هر زبان است. هر فرهنگی با توجه به ارتباطی که با جهان خارج دارد و بر اساس سطح اگاهی خود واژه‌هایی را برای توصیف اشیاء و پدیده‌ها به کار می‌برد. این واژه‌ها ممکن است در فرهنگ دیگری موجود نباشد. واژه‌هایی مثل، سبک زندگی، گفتمان و نظام که امروزه از جمله واژه‌های پرکاربرد فارسی شده‌است در سالیان دور چنین کابردی نداشته‌است، حتی واژه‌هایی مانند جامعه و خانواده نیز واژه‌هایی است که نمی‌توان در متون غیر معاصر از آن سراغ گرفت. آگاهی‌های جدیدی که در هر فرهنگی ایجاد می شود برای توصیف اشیاء و پدیده‌ها از واژگان خاص خود استفاده می‌کند.