گروه چهارم در تحقیق خود به زندگی راویان معروفی که در عصر پیامبر نقل روایت می‌کرده‌اند پرداخته، در مورد هر یک توضیحاتی آورده‌اند. شناخت میزان مصاحبت این افراد با پیامبر، جایگاه او در نزد پیامبر و در جامعه‌ی اسلامی زمان پیامبر،موضع‌گیری او در حوادث مختلف پس از فوت پیامبر می‌تواند در تحلیل روایات نبوی که از عامه نقل شده‌اند فواید فراوانی دارد. متن این تحقیق را از اینجا دریافت کنید.
جلسه پنجم روز سه شنبه 92/2/10 تاریخ ساعت 14 برگزار خواهد شد.
در جلسه چهارم پس از مروری بر بحث‌های گذشته که در بخش مقدمه طرح کلی می‌گنجد اولین عنوان طرح کلی را شروع کردیم: « فرهنگ پوشش از زمان جاهلیت تا نیمه قرن سوم هجری». در ابتدا منابع این موضوع با توضیح مختصری درباره‌ی هریک معرفی شد. قرآن، روایات و منابع ادبی سه دسته منبع مهم در این زمینه هستند. سپس نکاتی درباره‌ی روش فهم فرهنگ پوشش از این متون بیان شد. مهم‌ترین این نکات نگاه به واژگان و عبارت‌ها به عنوان منبعی تاریخی است. واژه‌ای که در یک فرهنگ برای معنایی وضع می‌شود با سطح آگاهی آن فرهنگ تناسب دارد. می‌توان از تحلیل واژه به این سطح آگاهی و تا حدودی به نحوه‌ی مواجهه‌ی فرهنگ با مدلول آن واژه پی برد.
نکته‌ی دیگر درباره‌ی روش فهم فرهنگ از متن دقت در واژگان همنشین است. واژه‌های مختلف بر اساس تناسبی که با هم دارند کنار هم دیگر قرار می‌گیرند. مثالی که این جا برای این موضوع مطرح می‌کنم بازی جورچین است. علاوه بر این که از تصویر روی هر قطعه می‌توان قطعه‌ی همنشین آن را پیدا کرد از شکل هر قطعه هم می‌توان به این مطلب پی‌برد. به عنوان مثال در آیه‌ی « لاتفتح لهم ابواب السماء» یک راه فهمیدن معنای باب مراجعه به منابع لغت عرب است. راه دیگری که در این جلسه بر آن تاکید شد دقت در واژه‌ی همنشین آن «بازشدن» است. از این واژه‌ی همنشین می‌توان فهمید که باب در آن زمان وسیله‌ی بستن بوده نه چیزی مانند چارچوب در.
در ادامه جلسه آیاتی از قرآن در ارتباط با فرهنگ پوشش بررسی شد.
بررسی روایات شان نزول اولین موضوع این جلسه بود. نقدهایی که به تدوین روایات نبوی وارد شد به این روایات نیز وارد است. به علاوه، راوی اول بسیاری از این روایات با زمان نزول آیه چندین دهه و گاهی بیش از یک قرن فاصله دارد. در ادامه جلسه مدلی برای تحلیل سندی روایات شان نزول پیشنهاد شد. در این مدل ابتدا روایات با مضمون یکسان در یک دسته قرار می‌گیرد و سند هر یک شماره می‌خورد. سپس هر مجموعه سند‌ها به صورت درختواره ترسیم می‌گردد. اگر اسم شخصی در سند قبلی وجود داشته باشد از همان اسم استفاده می‌شود. به عنوان مثال، اگر نفر اول دو روایت یک نفر باشد، در این درختواره از یک اسم دو شاخه جدا می‌شود. این مدل برای تحلیل سند روایت و چگونگی گسترش آن مفید است. می‌توان به وسیله‌ی آن تعداد روایان در هر دوره‌ی زمانی را تشخیص داد. چه بسا از یک مضمون ده‌ها روایت در کتب موجود باشد امّا با این روش روشن گردد که در قرن اول تنها یک روایت موجود بوده و در قرن‌های بعدی تعداد راویان زیاد شده‌است.
بحث دیگر جلسه سوم چگونگی گزارش پدیده‌های فرهنگی بود. در این گزارش‌ها لازم است تاریخ، مکان جغرافیایی و طبقه‌ی اجتماعی که آن استفاده می‌کند ذکر شود. این جزییات در تحلیل جامعه‌ی جاهلی و صدر اسلام بسیار اهمیت دارد. تفاوت آداب و رسوم در بین قبایل عرب، تفاوت عرب حجاز و عرب یمن، نزول تدریجی آیات قرآن، تدریجی بودن تشریع پیامبر، تفاوت زندگی مردم در مکه و مدینه، تغییر سریع زندگی مسلمانان پس از پیامبر به دلیل گسترش اسلام از جمله دلایلی است
برای تقویت خواندن متون عربی استفاده از مجموعه کتاب‌های العربیة بین یدیک مفید است. این مجموعه، کتاب‌هایی برای آموزش زبان عربی به غیر عرب‌زبان‌هاست که فایلهای صوتی آن را نیز می‌توان دانلود نمود. برای پیدا کردن معانی علاوه بر کتاب‌های لغت موجود در بازار از ترجمه‌ی گوگل نیز می‌توانید استفاده کنید.
لینک دانلود کتاب به فرمت پی دی اف
Book 1 Al-Arabiyatu Bayna Yadayk (book1
Book 2 Al-Arabiyatu Bayna Yadayk (book2
Book 3 Al-Arabiyatu Bayna Yadayk (book3
دانلود فایلهای صوتی CD 1 - CD 2 - CD 3
خانم پورسلیمان کتاب‌های عمده درباره‌ی فرهنگ زمان جاهلیت را گردآوری کرده‌اند. این کتاب‌ها را در ادامه ببینید.
جلسه یعدی در تاریخ سه شنبه 92/1/20 در دفتر مطالعات و تحقیقات زنان برگزار می‌گردد.
دومین تحقیق گروه یک بررسی الفاظ پوشش در اشعار جاهی است. لطفا تا جلسه بعدی نتیجه تحقیق آماده باشد. کتاب‌هایی که در وبلاگ معرفی می‌کنم برای این بحث مفید است.
گروه‌های دیگر نیز تحقیق خود را پیش از جلسه‌ی آینده برایم ارسال کنند تا در جلسه‌ی بعدی تحقیق جدیدی را برای آن‌ها تعیین کنم.
در این تعطیلات طولانی! مطالبی را درباره‌ی موضوع جلسات خواهم نگاشت. روزهای خوبی داشته باشید.
جلسه این هفته سه شنبه ساعت 14-16 در دفتر مطالعات و تحقیقات زنان واقع در خیابان انقلاب خیابان بهار کوچه صدیق طبقه چهارم برگزار می‌شود.